Phì đại tuyến tiền liệt là gì? nguyên nhân và giải pháp điều trị!

“Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên 50% nam giới trong độ tuổi từ 60 – 70 bị phì đại tiền liệt tuyến và lên đến 88% ở những người 80 tuổi. Tại Việt Nam, tỷ lệ nam giới mắc bệnh rơi vào khoảng 45 – 70% và nằm trong nhóm tuổi từ 45 – 75. Vậy “phì đại tuyến tiền liệt là gì?” hãy cùng vuongbao.com tìm hiểu chi tiết nhé!

Phì đại tiền liệt tuyến là gì?

Phì đại tuyến tiền liệt (u xơ tuyến tiền liệt hay tăng sản tuyến tiền liệt lành tính) là căn bệnh lành tính được hình thành do quá trình tăng sinh quá mức của các mô tế bào trong tuyến tiền liệt khiến kích thước tuyến tiền liệt lớn lên, chèn ép vào niệu đạo, bàng quang và gây cản trở dòng nước tiểu. Khi có những triệu chứng của bệnh cần được thăm khám và điều trị kịp thời nếu không sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm đến đường tiết niệu.

☛ Xem thêm: Vị trí, vai trò của tuyến tiền liệt

Nguyên nhân gây phì đại tuyến tiền liệt

Nguyên nhân gây phì đại tuyền tiền liệt rất phức tạp. Một số nguyên nhân chính được cho là góp phần vào sự phì đại tuyến tiền liệt đó là:

• Tuổi tác: Tuyến tiền liệt ở nam giới tăng trưởng theo thời gian. Khi bước vào tuổi trung niên, sự phát triển này có thể quá mức, chèn ép đường tiểu và gây ra các rối loạn tiết niệu.
• Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ bị phì đại tuyến tiền liệt tăng cao hơn và triệu chứng thường xuất hiện sớm.
• Rối loạn hormone: Testosterone được chuyển hóa thành DHT kích thích tế bào tuyến phát triển quá mức. Estrogen cũng ảnh hưởng đến sự tăng sinh tế bào tại tuyến tiền liệt.
• Viêm nhiễm: Tình trạng viêm làm tăng khối lượng tuyến, kích hoạt các yếu tố tăng trưởng và thúc đẩy tế bào phát triển không kiểm soát.
• Hội chứng chuyển hóa: Người mắc hội chứng này (gồm béo phì, tiểu đường, mỡ máu cao…) có nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt cao hơn, do rối loạn chuyển hóa và nội tiết.
• Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ mắc bệnh, trong khi tập thể dục đều đặn giúp giảm nguy cơ tới 25%.
• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thịt đỏ, sữa, chất béo bão hòa hoặc rượu bia làm bệnh nặng hơn; ngược lại, rau xanh, vitamin A, D và axit béo lành mạnh giúp bảo vệ tuyến tiền liệt.
• Béo phì: Cân nặng tăng kéo theo kích thước tuyến tiền liệt tăng; người béo phì (BMI > 35) có nguy cơ mắc bệnh cao hơn đáng kể.
• Bệnh lý nền: Tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu hoặc các vấn đề tim mạch cũng có thể góp phần làm phì đại tuyến tiền liệt.

Triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt

Khi tuyến tiền liệt phì đại, nó chèn ép vào niệu đạo (ống dẫn nước tiểu ra khỏi bàng quang) và có thể cản trở dòng chảy của nước tiểu. Điều này dẫn đến những khó khăn khi đi tiểu như:

Thường xuyên rơi vào tình trạng buồn tiểu khẩn cấp

• Tiểu đêm
• Tiểu nhiều lần
• Khó tiểu
• Dòng nước tiểu yếu
• Tiểu ngắt quãng
• Tiểu rắt
• …

Các triệu chứng ít phổ biến:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Mất khả năng đi tiểu
• Tiểu ra máu
  vv

Các triệu chứng đi tiểu liên quan đến bệnh phì đại tiền liệt tuyến được gọi với thuật ngữ y học là các triệu chứng đường tiết niệu dưới (lower urinary tract symptoms – LUTS).

Kích thước của tuyến tiền liệt không liên quan trực tiếp tới mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bởi nhiều đàn ông có tuyến tiền liệt rất to nhưng chỉ có vài triệu chứng nhẹ, trong khi nhiều đàn ông có tuyến tiền liệt nhỏ nhưng triệu chứng lại đáng kể.

Hãy luôn lắng nghe khi cơ thể lên tiếng, nếu bạn có những triệu chứng khó chịu bất thường nên đến các trung tâm y tế để kiểm tra sức khỏe để có thể phát hiện bệnh kịp thời.

Biến chứng của phì đại tiền liệt tuyến

Phì đại tuyến tiền liệt là bệnh lý lành tính không phải ung thư và hoàn toàn có thể điều trị kiểm soát được tình trạng bệnh. Tuy nhiên, nếu không điều trị, các triệu chứng sẽ có xu hướng xấu dần đi và có thể gây ra một số biến chứng như:

• Bí tiểu: Phì đại tuyến tiền liệt gây tắc nghẽn niệu đạo, khiến người bệnh khó tiểu hoặc không tiểu được. Bí tiểu cấp tính gây đau dữ dội, cần cấp cứu ngay; bí tiểu mạn tính kéo dài có thể dẫn đến tổn thương bàng quang.
• Sỏi bàng quang: Do nước tiểu ứ đọng lâu ngày, các tinh thể lắng đọng tạo thành sỏi. Sỏi gây đau, tiểu buốt, tiểu ra máu và nếu không điều trị có thể dẫn đến nhiễm trùng bàng quang.
• Giảm khả năng lưu trữ của bàng quang: Bàng quang phải co bóp mạnh để đẩy nước tiểu qua niệu đạo bị chèn ép, lâu dần thành bàng quang dày lên và giảm thể tích chứa. Người bệnh đi tiểu nhiều lần và dễ bí tiểu đột ngột.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Nước tiểu ứ đọng tạo điều kiện cho vi khuẩn (như E. coli) phát triển, gây viêm bàng quang hoặc viêm niệu đạo. Nếu không điều trị sớm, nhiễm trùng có thể lan lên thận.
• Nước tiểu chảy ngược và suy thận: Áp lực nước tiểu ứ đọng có thể khiến nước tiểu trào ngược lên thận, gây viêm, tổn thương mô thận và dẫn đến suy thận.
• Rối loạn cương dương: Phì đại tuyến tiền liệt ảnh hưởng đến lưu thông máu và dây thần kinh vùng chậu, làm tăng nguy cơ rối loạn cương và giảm chất lượng đời sống tình dục.

Chuẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt bằng cách nào?

Để chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt (BPH), bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi về tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình, sau đó tiến hành khám lâm sàng và đánh giá triệu chứng. Một số xét nghiệm cần thiết sẽ giúp xác định kích thước tuyến tiền liệt và loại trừ các bệnh khác có triệu chứng tương tự:

Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm

Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm có thể bao gồm:

• Kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA). Xét nghiệm máu đo mức độ PSA, một loại protein được sản xuất bởi các tế bào tuyến tiền liệt, trong máu; nó có thể tăng ở những người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt nhưng cũng có thể tăng ở những người mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt, mặc dù mức độ thường chỉ tăng nhẹ. Khi đánh giá kết quả, bác sĩ phải xem xét cả nồng độ PSA trong máu và kích thước tuyến tiền liệt của người đàn ông.
• Xét nghiệm nước tiểu. Một nhóm các xét nghiệm được sử dụng để tìm kiếm các dấu hiệu nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc máu trong nước tiểu (tiểu máu)
• Nuôi cấy nước tiểu. Xét nghiệm được sử dụng để tìm kiếm dấu hiệu nhiễm trùng tiểu
• Điện giải đồ, xét nghiệm BUN và creatinine. Các xét nghiệm để đánh giá chức năng thận

Xét nghiệm phi phòng thí nghiệm

Các xét nghiệm phi phòng thí nghiệm có thể bao gồm:

• Khám trực tràng kỹ thuật số (DRE): Bác sĩ đưa một ngón tay vào trực tràng để ước lượng kích thước tuyến tiền liệt.
• Siêu âm tuyến tiền liệt qua trực tràng: Đo kích thước và đánh giá cấu trúc tuyến tiền liệt.
• Siêu âm bàng quang: Kiểm tra lượng nước tiểu còn sót lại sau khi đi tiểu.
• Đo lưu lượng nước tiểu và áp lực bàng quang: Xác định tốc độ dòng tiểu và mức áp lực bên trong bàng quang.
• Nội soi bàng quang: Quan sát trực tiếp bên trong niệu đạo và bàng quang.
• Sinh thiết tuyến tiền liệt: Lấy mẫu mô nhỏ để kiểm tra xem có tế bào bất thường hay ung thư.
• Kiểm tra thần kinh: Giúp phát hiện các vấn đề tiết niệu không do tuyến tiền liệt gây ra.

Một số xét nghiệm khác

Bác sĩ có thể sử dụng thêm một số xét nghiệm khác để tìm ra chính xác bệnh. Bao gồm:

• Siêu âm Transrectal: Hiển thị cấu trúc và kích thước tuyến tiền liệt chi tiết hơn.
• Soi bàng quang (urethrocystoscopy): Quan sát bên trong bàng quang và niệu đạo.
• Chụp CT hoặc Pyelogram tĩnh mạch: Phát hiện sỏi, khối u hoặc tắc nghẽn trong đường tiết niệu trên.

Điều trị phì đại tuyến tiền liệt

Việc lựa chọn điều trị cho phì đại tiền liệt tuyến chủ yếu phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Hiện nay, có các lựa chọn sau trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt:

Theo dõi tích cực

Phương pháp này áp dụng khi phì đại tuyến tiền liệt chỉ gây ảnh hưởng nhẹ, chưa làm giảm chất lượng sống. Người bệnh cần điều chỉnh thói quen sinh hoạt và kiểm tra tuyến tiền liệt định kỳ mỗi năm (hoặc sớm hơn nếu triệu chứng thay đổi).

Một vài gợi ý cho bệnh nhân trong cuộc sống hàng ngày để kiểm soát triệu chứng:

• Giảm uống nước buổi tối, nhất là 2 giờ trước khi ngủ, để hạn chế tiểu đêm nhưng vẫn đảm bảo đủ nước trong ngày.
• Hạn chế đồ uống lợi tiểu như rượu, cà phê, nước ngọt có gas vì chúng làm tăng lượng nước tiểu.
• Áp dụng kỹ thuật làm trống bàng quang: sau khi tiểu, chờ 1–2 phút rồi thử tiểu lại để tống hết phần nước tiểu còn sót, tránh căng thẳng khi đi tiểu.
• Rèn luyện khả năng kiểm soát tiểu tiện: không vội đi tiểu ngay khi có cảm giác mắc; tập tăng dần thời gian giữa các lần đi, hướng tới khoảng 2 giờ/lần.

☛ Đọc thêm: Phì đại tiền liệt tuyến nên ăn gì?

Điều trị bằng thuốc

Một số loại thuốc đã được FDA phê duyệt để giúp giảm triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt như:

Thuốc chẹn alpha: không làm giảm kích thước tuyến tiền liệt, nhưng chúng rất hiệu quả trong việc làm giảm các triệu chứng. Thuốc hoạt động bằng cách thư giãn các cơ xung quanh tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, từ đó giúp nước tiểu chảy dễ dàng hơn. Thuốc có hiệu quả nhanh triệu chứng sẽ được cải thiện trong vòng 1-2 ngày và dùng hiệu quả nhất đối với nam giới có tuyến tiền liệt bình thường đến vừa phải.

Các loại thuốc thuộc nhóm này bao gồm: Flomax (tamsulosin), Uroxatral (alfuzosin), Hytrin (terazosin), Cardura (doxazosin) và Rapaflo (silodosin).

Thuốc ức chế 5-Alpha reductas: có thể thu nhỏ một phần tuyến tiền liệt bằng cách làm giảm mức độ hormone dihydrotestosterone (DHT). Thuốc này mất nhiều thời gian để hoạt động hơn thuốc chẹn alpha, sau khoảng 3-6 tháng mới thấy hiệu quả. Thuốc ức chế 5-Alpha giúp làm giảm nguy cơ bí tiểu cấp tính và cũng như giảm nguy cơ phải phẫu thuật.

Các loại thuốc thuốc nhóm này: Proscar (finasteride) và Avodart ( dutasteride ).

Liệu pháp phối hợp thuốc, mang lại hiệu quả chống các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt cao hơn. Một số ví dụ về thuốc kết hợp bao gồm thuốc chẹn alpha và thuốc ức chế 5-Alpha reductase; hoặc một thuốc chẹn alpha và thuốc kháng cholinergic.

☛ Bài chi tiết: Các nhóm thuốc đặc trị phì đại tiền liệt tuyến

Phẫu thuật

Nếu việc sử dụng thuốc không có hiệu quả hoặc các triệu chứng khá nghiêm trọng thì bác sỹ sẽ khuyên nên phẫu thuật. Có một số loại phẫu thuật giúp tuyến tiền liệt giảm kích thước và mở niệu đạo bằng cách loại bỏ hoặc phá hủy mô tuyến tiền liệt.

Một số thủ thật sẵn có hiện nay là:

• TUMT (liệu pháp nhiệt vi sóng transurethral)
• TUNA (cắt bỏ kim xuyên sọ)
• Stent tuyến tiền liệt
• TURP (cắt bỏ tuyến tiền liệt)
• TUIP (rạch xuyên tuyến tiền liệt)
• Phẫu thuật Laser
• Phẫu thuật mở tuyến tiền liệt (phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt)
• .v.v.

Lưu ý là bất kỳ loại phẫu thuật nào cũng có tác dụng phụ. Một số tác dụng phụ xảy ra như tinh dịch chảy ngược vào bàng quang, mất kiểm soát bàng quang, bất lực…

Vương bảo hỗ trợ cải thiện phì đại tiền liệt tuyến hiệu quả

Ngoài ra, để hỗ trợ cải thiện phì đại tuyến tiền liệt người sử dụng có thể dùng TPBVSK Vương Bảo với thành phần là cao Náng hoa trắng, cao Hải trung kim, cao rau Tàu bay và cao Nam sài hồ, Ngải nhật.

Sản phẩm có tác dụng:

• Hỗ trợ giảm nguy cơ và hạn chế sự phát triển của u phì đại tiền liệt tuyến
• Hỗ trợ cải thiện các rối loạn tiểu tiện ở nam giới có u xơ tiền liệt tuyến.

Để tìm nhà thuốc có bán Vương Bảo, bạn có thể BẤM VÀO ĐÂY

Kết luận: Phì đại tuyến tiền liệt là một bệnh lành tính, biểu hiện bởi các rắc rối với việc đi tiểu. Đây là căn bệnh không quá nguy hiểm nhưng nếu không được phát hiện và có phương pháp điều trị đúng, bệnh có thể ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Để được tư vấn thêm về căn bệnh này, bạn có thể gọi tới tổng đài miễn cưới 1800 1258 để được chuyên gia giải đáp thêm.