Bệnh u xơ tuyến tiền liệt: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

U xơ tiền liệt tuyến không chỉ gây rối loạn tiểu tiện ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, nếu không điều trị kịp thời còn có thể gây ra nhiều biến chứng khác. Vậy u xơ tuyến tiền liệt là gì, nguyên nhân do đâu và điều trị thế nào?

Bệnh u xơ tuyến tiền liệt là gì?

Bệnh u xơ tuyến tiền liệt là sự gia tăng kích thước của tuyến tiền liệt ở nam giới tuổi trung niên và cao niên, bệnh còn có tên gọi khác là phì đại tuyến tiền liệt lành tính hay tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Trung bình tại Việt Nam, cứ 3 nam giới trên 50 tuổi thì 1 người có triệu chứng bệnh. Ở nhiều bệnh nhân khi khối u phì tuyến tiền liệt phát triển, nó gây chèn ép niệu đạo, khiến niệu đạo bị hẹp. Điều này khiến người bị bệnh khó khăn trong việc tiểu tiện, ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân gây u xơ tuyến tiền liệt

U xơ tuyến tiền liệt có thể do nhiều nguyên nhân đặc biệt là yếu tố tuổi tác và hormone nam giới testosterol.

Tuổi tác

Tuổi đời càng cao tuyến tiền liệt càng phát triển. Tuyến tiền liệt dễ bị quá tải với chất phế thải và những độc tố, vi khuẩn và hóa chất. Nam giới thường bị viêm tấy tuyến tiền liệt khi ở độ tuổi 25, phì đại nhiều hơn ở tuổi 45 và có nguy cơ xuất hiện ung thư khi ở tuổi ngũ tuần.

Theo một số thống kê đáng tin cậy, tỉ lệ nam giới bị u xơ tuyến tiền liệt theo độ tuổi như sau:

• Tuổi 31 đến 40: cứ 12 nam giới có 1 nam giới mắc bệnh (<10%)
• Tuổi 51 đến 60: Cứ 2 nam giới có 1 nam giới mắc bệnh (>50%)
• Trên 80 tuổi: Cứ 10 nam giới thì tới 8 nam giới mắc bệnh (>80%)

Như vậy ta thấy, nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt tăng rõ rệt theo tuổi

Hormone nam giới testosterol

Trong suốt cuộc đời, cơ thể nam giới luôn sản xuất một loại hormone gọi là testosterone. Hormone này được enzym 5-alpha reductase chuyển đổi thành hormone Dihydrotestosteron (DHT), phục vụ cho việc phát triển cơ quan sinh dục nam, bao gồm cả tuyến tiền liệt.

Phần lớn đàn ông lớn tuổi vẫn tiếp tục sản xuất và tích lũy lượng DHT cao trong tuyến tiền liệt, sự tích lũy DHT này có thể khuyến khích các tế bào tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển, khiến họ có nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt.

Theo một số nghiên cứu, những người đàn ông có mức DHT cao có nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt cao gấp 3 lần so với những người có mức thấp.

Ngoài testosterone và DHT, người ta cũng nhận thấy estrogen có một vai trò trong sự phát triển của tiền liệt tuyến. Tuy là một homrone nữ nhưng estrogen cũng được sản xuất một lượng nhỏ ở nam giới. Khi người đàn ông có tuổi, lượng testosterone hoạt động trong máu sẽ giảm, khiến tỷ lệ estrogen cao hơn. Tỷ lệ estrogen cao hơn testosterone sẽ làm tăng hoạt động của các chất thúc đẩy tăng trưởng tế bào tuyến tiền liệt.

Các nguyên nhân khác

Ngoài tuổi tác và thay đổi hormone, còn nhiều yếu tố khác góp phần làm tăng nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt, bao gồm:

• Dân tộc. Nam giới da trắng và da đen có nguy cơ mắc u xơ tiền liệt tuyến cao hơn đàn ông châu Á. Ngoài ra, kích thước tuyến tiền liệt của đàn ông Đông Nam Á cũng nhỏ hơn đáng kể so với đàn ông phương Tây. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa với triệu chứng ít hơn.
  
• Di truyền. Nếu trong gia đình có người thân bị u xơ tuyến tiền liệt thì bạn cũng sẽ có nguy cơ cao hơn. Đặc biệt, nếu người thân phải phẫu thuật điều trị tuyến tiền liệt ở tuổi <64, nguy cơ của bạn hơn 4-6 lần so với những người khác.
• Hội chứng chuyển hóa. 80% người mắc hội chứng chuyển hóa (béo phì, tiểu đường, rối loạn lipid máu…) có nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt cao hơn.
• Béo phì. Chỉ số khối cơ thể (BMI) và vòng eo có liên quan đến kích thước tuyến tiền liệt. Nam giới béo phì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn 3,5 lần so với người có cân nặng bình thường.
• Hoạt động thể chất. Nam giới ít hoạt động thể chất có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Một nghiên cứu trên 43.000 người chỉ ra rằng tập thể dục đều đặn giúp giảm 25% nguy cơ mắc bệnh.
• Chế độ sinh hoạt. Người thường xuyên căng thẳng, stress, uống ít nước, sống trong môi trường bị ô nhiễm, dinh dưỡng đơn điệu và khiếm khuyết các thành phần chống lão hóa nguy cơ sẽ cao hơn
• Lối sống và bệnh lý: Người lạm dụng bia rượu, chất béo động vật và các chất kích thích, từng bị các bệnh về đường tiết niệu, rối loạn nội tiết, bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp cũng là những nguyên nhân gây nên bệnh.

Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến

Các triệu chứng của u xơ tuyến tiền liệt được chia thành triệu chứng vô hiệu (tắc nghẽn) và triệu chứng kích thích (lưu trữ), mỗi người bệnh có thể có biểu hiện khác nhau.

Triệu chứng tắc nghẽn đường tiểu:

• Tiểu són
• Đi tiểu khó, phải gắng sức rặn khi đi tiểu
• Đi tiểu ngắt quãng
• Dòng nước tiểu yếu, bị chia thành nhiều tia
• Tiểu nhỏ giọt, “tiểu ướt mũi giày”
• Bí tiểu (cấp và mãn tính)
• Tiểu do dự
• Cảm thấy căng thẳng khi đi tiểu
• .v.v.

Triệu chứng lưu trữ:

• Tiểu nhiều lần trong ngày, cứ cách 2 giờ lại đi tiểu một lần, tiểu trên 8 lần/ngày
• Tiểu đêm khiến người bệnh đi tiểu trên 2 lần mỗi đêm và kéo dài thường xuyên
• Luôn cảm thấy buồn tiểu
• Đi tiểu không hết, không thể làm trống bàng quang hoàn toàn
• Tiểu gấp làm người bệnh có cảm giác khó chịu khi phải đi tiểu khẩn trương và có phần không kiểm soát
• Tiểu không tự chủ
• Đau bàng quang (cảm thấy đau ở vùng xương chậu)
• .v.v.

Lưu ý: Mức độ triệu chứng trên không phụ thuộc vào kích thước của tuyến tiền liệt. Trên thực tế, có người bệnh u nhỏ dưới 30gr nhưng lại có những rối loạn tiểu tiện rất nặng, ngược lại, có người bệnh u trên 100gr nhưng triệu chứng lại rất nhẹ hoặc không đáng kể.  Ngoài ra các triệu chứng trên cũng có thể gặp phải do tác dụng phụ của thuốc, bệnh viêm tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt…..

Giai đoạn phát triển của u xơ tiền liệt tuyến

Thông thường, u xơ tuyến tiền liệt được chia làm 4 giai đoạn phát triển:

• Giai đoạn 1: bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng, không ảnh hưởng tới cuộc sống thường ngày.
• Giai đoạn 2: ở giai đoạn này cơ năng chưa tổn thương thực thể. Bệnh nhân thường xuất hiện triệu chứng tiểu khó, dòng nước tiểu yếu, tiểu ngắt quãng, tiểu nhiều lần, đặc biệt vào ban đêm.
• Giai đoạn 3: lúc này đã có những tổn thương thực thể, bàng quang giãn. Người bệnh có những triệu chứng như: tiểu khó, tiểu không hết, số lần đi tiểu tăng,…. ảnh hưởng đến sức khỏe và giấc ngủ.
• Giai đoạn 4: Tổn thương thực thể nặng, ảnh hưởng đến chức năng của thận và sự thích ứng của cơ thể bị giảm sút. Mất trương lực bàng quang, tiểu rỉ liên tục, nhiễm khuẩn tiết niệu, suy thận, mệt mỏi, buồn nôn, thiếu máu… sẽ xảy ra. Nếu không điều trị kịp thời, có thể phải dẫn lưu bàng quang vĩnh viễn hoặc tử vong. Nếu được điều trị hợp lý và kịp thời, bệnh có thể diễn tiến tốt, trở về giai đoạn 2.

Lưu ý. Trong thực tế quá trình diễn biến theo 4 giai đoạn trên không phải lúc nào cũng xuất hiện.

Chẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán xác định bệnh u xơ tiền liệt tuyến, người ta dựa vào:

• Chẩn đoán lâm sàng: Dựa vào triệu chứng, thăm khám trực tràng thấy tuyến tiền liệt to, siêu âm xác định kích thước tuyến.
• Chẩn đoán thực thể: Thăm trực tràng để đánh giá kích thước và mật độ tuyến tiền liệt. Đo tốc độ dòng tiểu (uroflowmetry) để xác định giai đoạn, mức độ bệnh.
• Chẩn đoán cận lâm sàng:
  • Siêu âm: Đánh giá kích thước tuyến tiền liệt, loại trừ ung thư và biến chứng.
  • Chụp CT: Xác định khối lượng tuyến tiền liệt, đánh giá biến chứng.
  • Chụp niệu đạo-bàng quang ngược dòng: Đánh giá mức độ chèn ép lên niệu đạo (ít sử dụng do nguy cơ nhiễm khuẩn).
  • Xét nghiệm sinh hóa máu: xác định PSA (loại trừ ung thư tuyến tiền liệt), xét nghiệm nước tiểu (phát hiện nhiễm khuẩn niệu), đánh giá chức năng thận,…

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân làm thêm một số loại thăm khám, xét nghiệm khác nếu cảm thấy cần thiết.

Phương pháp điều trị

Để điều trị u xơ tiền liệt tuyến, có nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe chung, tuổi tác của bạn mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp.

Các phương pháp điều trị gồm:

Chờ đợi thận trọng

Với những bệnh nhân chưa có triệu chứng hoặc triệu chứng rất nhẹ, không ảnh hưởng tới cuộc sống, có thể chưa cần phải điều trị mà chỉ chờ đợi thận trọng. Trong thời gian này cần:

• Hiểu về u xơ tiền liệt tuyến, nhận thức rằng đây không phải là bệnh ung thư
• Thay đổi lối sống tích cực để kiểm soát triệu chứng
• Khám sức khỏe định kỳ mỗi năm để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường, ngăn ngừa biến chứng.

Một số thay đổi về lối sống để giảm nhẹ triệu chứng

Việc thay đổi lối sống giúp bạn giảm nhẹ và cải thiện các triệu chứng, chúng có thể bao gồm:

• Hạn chế đồ uống có ga, rượu, caffeine, chất ngọt nhân tạo.
• Giảm lượng nước uống vào buổi tối, đặc biệt trước khi ngủ.
• Đi vệ sinh trước khi ra khỏi nhà, trước khi đi ngủ, trước chuyến đi dài.
• Xây dựng chế độ ăn cân bằng, bổ sung thực phẩm tốt cho tuyến tiền liệt (trái cây, rau củ quả).
• Luyện tập thể dục thể thao đều đặn.
• Cẩn trọng với thuốc chống trầm cảm, thuốc thông mũi và một số loại thuốc khác.

Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa là việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh. Tùy thuộc tình trạng người bệnh bác sĩ sẽ chỉ định thuốc phù hợp. Để đạt hiệu quả người bệnh phải sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều hoặc ngừng thuốc.

Hai nhóm thuốc chính để điều trị u xơ tuyến tiền liệt đó là:

• Thuốc chẹn alpha. Giúp thư giãn cơ bàng quang và tuyến tiền liệt, cải thiện triệu chứng. Một số loại thuốc chặn alpha thường được sử dụng là: Alfuzosin (Uroxatral), Terazosin (Hytrin), Doxazosin (Cardura), Silodosin (Rapaflo), Tamsasmin (Flomax), vv.
• Thuốc ức chế men khử 5-alpha (5-ARI): Nhóm thuốc làm giảm và ức chế hormone DHT, giúp thu nhỏ tuyến tiền liệt, đồng thời ngăn chặn và ức chế tuyến phát triển. Một số loại thuốc thuộc nhóm này là: Finasteride (Proscar, Propecia), Dutasteride (Avodart).

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kê một số loại thuốc khác như:

• Thuốc kháng cholinergic
• Chất ức chế Phosphodiesterase loại 5 (PDE5)
• Mirabegron (Betmiga)
• Desmopressin.
• Thuốc lợi tiểu quai

Một số bệnh nhân cần kết hợp nhiều loại thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất. Các loại thuốc điều trị u xơ tuyến tiền liệt đều gây ra tác dụng phụ như: buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, ngất xỉu, huyết áp thấp, suy giảm ham muốn tình dục, xuất tinh ngược,… Vì vậy thuốc chỉ sử dụng khi có chỉ định và phải tuân thủ theo phác đồ điều trị.

Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa là phương pháp điều trị bệnh bằng các thủ tục phẫu thuật. Phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến có nhiều phương pháp khác nhau, chúng được chia thành:

• Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, với các thủ tục: trị liệu bằng hơi nước (CWVA, Rezum), cắt bỏ kim xuyên, vi sóng transurethral, siêu âm tập trung cường độ cao, đặt stent tuyến tiền liệt, Liệu pháp vi sóng transurethral,… Với thủ thuật này người bệnh ít đau, vết mổ nhỏ, phục hồi nhanh,
• Phẫu thuật xâm lấn, với các thủ tục: cắt bỏ tuyến tiền liệt tuyến tiền liệt (TURP), phẫu thuật bằng tia la-ze, rạch tuyến tiền liệt thông qua niệu đạo (TUIP), phẫu thuật mở tuyến tiền liệt,…. Với phẫu thuật xâm lấn, bệnh nhân cần thời gian phục hồi lâu hơn, nguy cơ nhiễm trùng cao hơn vì vậy đòi hỏi chăm sóc hậu phẫu cẩn thận.

Chú ý: Bệnh nhân được phát hiện bệnh càng sớm thì việc điều trị càng có hiệu quả tốt hơn.

Vương bảo hỗ trợ điều trị u xơ tuyến tiền liệt hiệu quả!

Ngoài ra, để hỗ trợ điều trị u xơ tuyến tiền liệt, quý ông có thể sử dụng các sản phẩm chiết xuất từ thảo dược tự nhiên như Vương Bảo. Đây là là sản phẩm đã được nghiên cứu lâm sàng tại bệnh viện Y học cổ truyền Trung Ương. Kết quả cho thấy, nhóm bệnh nhân dùng Vương Bảo có kết quả giảm kích thước và giảm rối loạn tiểu tiện tốt hơn hẳn so với nhóm không dùng Vương Bảo. (Bạn có thể xem kết quả nghiên cứu lâm sàng TẠI ĐÂY)

Đồng thời, Vương Bảo ghi nhận tác dụng cải thiện các triệu chứng tiểu tiện sau 1-3 tuần, cụ thể: làm giảm số lần tiểu đêm, tiểu thông thoáng hơn, tiểu xong thấy thoải mái, ít tiểu rắt. Sau khoảng 1,5 tháng thì kích thước khối phì đại bắt đầu giảm.

Đặc biệt, sau hơn 10 năm có mặt trên thị trường, Vương Bảo nhận được sự hài lòng từ 93,5% khách hàng (theo khảo sát của chương trình Tin & Dùng Việt Nam 2018 của Thời báo Kinh tế Việt Nam)

Để tìm nhà thuốc bán Vương Bảo, bạn BẤM VÀO ĐÂY

Để đặt mua Vương Bảo, bạn xem TẠI ĐÂY

U xơ tiền liệt tuyến là một bệnh thường gặp ở nam giới cao tuổi, đây không phải là căn bệnh quá nguy hiểm nhưng nếu tiến triển có thể gây ra một loạt các vấn đề về tiết niệu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người mắc. Bệnh có nhiều phương pháp điều trị có sẵn, mang lại hiệu quả cao, bệnh nhân nên phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để đảm bảo lựa chọn được phương pháp điều trị phụ hợp và tuân thủ đúng phác đồ.