U xơ tuyến tiền liệt là bệnh gặp ở nam giới trung niên, tùy theo tình trạng bệnh mà có những triệu chứng khác nhau. Thông qua triệu chứng người ta có thể sớm phát hiện bệnh từ đó điều trị sớm tránh các biến chứng có thể xảy ra.
Mục lục
Triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt
U xơ tuyến tiền liệt là tình trạng tăng sinh, gia tăng kích thước quá mức của u lành tuyến tiền liệt. Hiện vẫn không rõ mối liên quan giữa rối loạn tiểu tiện với kích thước của khối u xơ. Có người bệnh u nhỏ dưới 30gr nhưng lại có những rối loạn tiểu tiện rất nặng, ngược lại, có người bệnh u trên 100gr mà không có biểu hiện lâm sàng hoặc biểu hiện ở mức độ vừa phải. Khi tuyến tiền liệt phình to, phì đại, nó chèn ép vào niệu đạo gây nên những rối loạn tiểu tiện, với 2 triệu chứng đặc trưng sau:
Triệu chứng vô hiệu / tắc nghẽn đường tiểu
- Đi tiểu không hết, vẫn còn nước tiểu ứ đọng trong bàng quang
- Đi tiểu phải gắng sức rặn
- Tiểu ngắt quãng
- Tia nước tiểu yếu, thậm chí không thành tia
- Tiểu chỉ nhỏ giọt (người ta thường hay ví người bị u xơ tuyến tiền liệt là “tiểu ướt mũi giày” là do nước tiểu nhỏ giọt xuống mũi giày) hoặc tiểu bị tắc xong lại tiểu tiếp, đi tiểu rất lâu…
- Bí tiểu
- Tiểu do dự
- Căng thẳng khi đi tiểu
Triệu chứng kích thích / lưu trữ
- Tần suất đi tiểu tăng (trên 8 lần/ngày, mỗi lần cách nhau ít hơn 2 giờ), các cơn buồn tiểu xảy ra suốt cả ngày, đặc biệt là tiểu về đêm
- Luôn luôn có cảm giác rất mót tiểu
- Dễ bị tiểu són
- Tiểu khẩn cấp (là tình trạng người bệnh cần lập tức đi tiểu và không thể kìm hãm cơn buồn tiểu)
- Tiểu không tự chủ (mất nước tiểu hông chủ ý, xảy ra khi vận động hoặc hoạt động thể chất, như ho, hắt hơi, chạy, nâng vật nặng,…)
- Đau bàng quang (cảm thấy đau ở vùng xương chậu)
- Khó tiểu (cảm thấy đau và khó chịu trong và sau khi đi tiểu)
Lưu ý:
- Đây là các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt dễ nhận thấy trên lâm sàng
- Không phải tất cả nam giới bị u xơ tuyến tiền liệt đều gặp triệu chứng này
- Các triệu chứng trên là những triệu chứng không đặc hiệu, nó cũng có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác, như: thời tiết lạnh, lo lắng, các vấn đề y tế khác, lối sống, tác dụng phụ của thuốc,…
Hệ lụy nếu triệu chứng không được xử lý kịp thời
Trong các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt kể trên, có một số triệu chứng nếu không xử trí kịp thời có thể gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm, đó là:
Bí tiểu cấp tính. Bí tiểu cấp tính là trường hợp tiết niệu khẩn cấp phổ biến nhất ở nam giới bị u xơ tuyến tiền liệt; biểu hiện bằng việc bệnh nhân hoàn toàn không thể đi tiểu với các cơn đau ngày càng tăng, nó có thể làm tổn thương thận và nguy hiểm tới tính mạng nếu bệnh nhân không được cấp cứu kịp thời. Để giải quyết tình trạng này, bác sĩ sẽ tiến hành đặt ống thông để dẫn nước tiểu ra bên ngoài.
Bí tiểu mãn tính. Bí tiểu mãn tính là một tình trạng diễn ra lâu dài, bệnh nhân bị tắc nghẽn một phần nước tiểu trong bàng quang sau khi đi tiểu. Khi nước tiểu còn sót lại, về lâu dài, bệnh nhân có thể nhiễm trùng hoặc hình thành sỏi bàng quang gây ra một loạt các triệu chứng như: đau bụng, khó tiêu, sốt, tiểu ngắt quãng, tiểu nhiều lần….
Phân loại mức độ bệnh dựa trên triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt
Các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt được phân loại để đánh giá giai đoạn cũng như cấp độ của bệnh. Bao gồm các đánh giá dựa trên:
- Các triệu chứng tắc nghẽn
- Điểm triệu chứng tuyến tiền liệt (IPSS)
- Chỉ số chất lượng cuộc sống (QOL)
Các triệu chứng tắc nghẽn: là các triệu chứng nguy hiểm, nếu chúng không thuyên giảm, bệnh sẽ tiến triển và gây ra rối loạn chức năng các cơ quan. Do đó, mức độ nghiêm trọng của u xơ tuyến tiền liệt có thể được phân loại theo các triệu chứng này.
Hai chức năng chính của bàng quang là lưu trữ và làm trống. Khi chức năng làm trống bị ảnh hưởng, bệnh nhân sẽ xuất hiện mức dư cao nước tiểu kéo dài. Khi chức năng lưu trữ bị ảnh hưởng, lượng nước tiểu bị mất tối đa sẽ thấp và điều này có thể dễ dàng đo được. Do đó, tắc nghẽn có thể được định nghĩa là khi tồn dư nước tiểu lớn hơn 100 ml và/hoặc thể tích rỗng tối đa dưới 100 ml.
Điểm triệu chứng tuyến tiền liệt. Là một bảng câu hỏi được đề xuất bởi bác sĩ Barry và cộng sự vào năm 1991. Bảng này gồm 7 câu hỏi với tổng số điểm là 35. Mức độ của bệnh dựa vào thang điểm này được phân loại như sau:
- Rối loạn tiểu tiện mức độ nhẹ (0-7điểm)
- Rối loạn tiểu tiện mức độ trung bình (8-19 điểm)
- Rối loạn tiểu tiện mức độ nặng (20-35 điểm)
Bảng 1: Bảng thang điểm IPSS
Chỉ số chất lượng cuộc sống. Chỉ số chất lượng cuộc sống có tính đặc hiệu không cao và dễ bị ảnh hưởng bới các yếu tố khác ngoài bệnh cảnh của bệnh u xơ tuyến tiền liệt. QOL có tổng điểm là 6 và được phân loại như sau:
- ≤ 2 điểm được coi là nhẹ
- 3 – 4 điểm được coi là trung bình
- 5 – 6 điểm được coi là nặng.
Bảng 2: Thang điểm QOL
Dựa vào những điểm số trên, u xơ tuyến tiền liệt được phân loại như sau:
- Giai đoạn I. Bệnh nhân không bị tắc nghẽn đáng kể và không có triệu chứng khó chịu;
- Giai đoạn II. Bệnh nhân có triệu chứng khó chịu nhưng không có tắc nghẽn đáng kể;
- Giai đoạn III. Bệnh nhân bị tắc nghẽn đáng kể, không phân biệt triệu chứng;
- Giai đoạn IV. Bệnh nhân bị biến chứng u xơ tuyến tiền liệt như bí tiểu, tiểu máu tái phát, nhiễm trùng tiết niệu và hình thành sỏi bàng quang.
Nên làm gì nếu gặp triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt?
Nếu gặp các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt, bạn nên sớm tới gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác bệnh. Việc thăm khám chủ động ở giai đoạn sớm mang lại những lợi ích sau:
- Giúp chẩn đoán sớm tình trạng bệnh, mở ra khả năng điều trị với các phương pháp ít xâm lấn, mang lại hiệu quả cao và lâi dài, các lựa chọn điều trị có thể trở nên hạn chế hơn nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn.
- Loại trừ được các bệnh nguy hiểm khác ngoài u xơ tuyến tiền liệt, như ung thư tuyến tiền liệt.
- Ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng xảy ra.
Để khám u xơ tiền liệt tuyến, bạn có thể tới chuyên khoa Thận – Tiết niệu hoặc khoa Ngoại -Tiết niệu tại các bệnh viện uy tín. Tham khảo địa chỉ khám tại bài viết: Khám phì đại tuyến tiền liệt ở đâu?
Để tìm hiểu xem bạn có chính xác bị u xơ tuyến tiền liệt không, bác sĩ có thể thâm khám lâm sàng sau đó làm một số xét nghiệm cần thiết.
Nếu bạn bị u xơ tuyến tiền liệt, phụ thuộc vào giai đoạn, cấp độ bệnh và tình hình sức khỏe chung của bạn, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Nói chung như sau:
- Bệnh nhân ở giai đoạn I có thể được điều trị bảo tồn với lời khuyên về lượng chất lỏng thích hợp tiêu thụ mỗi ngày và lối sống lành mạnh. Cùng với đó là theo dõi thường xuyên bằng cách thăm khám định kì mỗi năm một lần, hoặc sớm hơn nếu các triệu chứng thay đổi.
- Bệnh nhân giai đoạn II có thể được điều trị bằng thuốc
- Bệnh nhân giai đoạn III sẽ được khuyên điều trị tích cực
- Bệnh nhân giai đoạn IV thường yêu cầu điều trị bằng phẫu thuật mổ u xơ tuyến tiền liệt.
Kết luận: U xơ tuyến tiền liệt hay phì đại tuyến tiền liệt là bệnh thường gặp ở nam giới cao tuổi. Bệnh biểu hiện bằng các triệu chứng tắc nghẽn hay các triệu chứng kích thích. Bệnh nhân nên tới gặp bác sĩ nếu cảm thấy mình có các dấu hiệu tiết niệu bất thường. Phương pháp điều trị bệnh được chỉ định dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Để được tư vấn về bệnh u xơ tuyến tiền liệt, bạn có thể gọi tới tổng đài miễn cước 18001258 để được chuyên gia giải đáp thêm.
